Şans ve bolluk getiren aynı zamanda bakımı kolay olan şık bir bitkiyi kim evinde istemez? Ekvatora yakın ve nazaran kurak yerlerde yetişen Para çiçeği, son yıllarda epey popüler bir bitki. Kaktüs ailesinden olan bu bitki, ayrıca Uzak Doğunun bereket sembollerinden biri.
Para Çiçeği Nedir?
Sıklıkla yetiştirilen ve popüler bitkiler arasında olan para çiçeği, sukulent türlerinden biridir. Asıl adı “Crassula Ovata” olan Para çiçeği, kaktüs yani crassulaceae ailesine aittir. Güney Afrika gibi bölgelerde kendiliğinden yetişen bu bitki, son yıllarda dünyanın birçok yerinde insan eliyle yetiştirilmektedir. Bakımı kolay ve dayanıklı bir bitki olduğundan genellikle evlerde karşımıza çıkar.
Para çiçeğinin etli, parlak ve yuvarlak yaprakları olur. Sukualen türü olduğundan genellikle 2-3 cm uzunluğunda yeşil yapraklara sahiptir. Cinsine göre kırmızımsı ya da morumsu yapraklara sahip olduğu da olur. Ailesindeki diğer kaktüs ve sukualenler gibi yapraklarında su depolar bu sayede kurak koşullarda varlığını sürdürebilir.
Para çiçeği, çiçek açan bir bitkidir. Bu sebeple sukualen olmalarından çok çiçek oluşları ön plandadır. Yılda bir kez çiçek açan para çiçeği, ev gibi ortamlarda daha nadir olarak çiçek açar. Çiçekleri ise beyaz, pembe, kırmızı gibi renklere sahip olabilir.
Estetik görünümleri, bakımlarının kolay olması ve susuz kalsalar bile uzun süre dayanabilmeli sebebiyle iç mekan dekorasyonunda sık tercih edilen bir bitkidir.
Para Çiçeği Çeşitleri Nelerdir?
Para çiçeği aslında tek çeşit bir bitkidir fakat çiçek açan diğer birçok sukulent para çiçeği olarak adlandırılmıştır. Günümüzde para çiçeği yani crassula ovata olarak kabul edilen 70 küsür sukulent vardır. En bilinen 5 para çiçeği:
- Crassula Argentea: Gümüşi para çiçeği ya da gümüş dolma kalem olarak da karşınıza çıkar. Yaprakları gümüşü anımsatan yeşil renktedir ve görünümü para çiçeğine benzerdir.
- Crassula Tetragona: Dörtgen şeklindeki yaprakları nedeniyle Türkiye’de dörtgen para çiçeği olarak adlandırılır. Yaprakları birbirine dik açılarda dizilir ve dikey bir şekilde büyür.
- Crassula Perforata: Yapraklarının kenarlarında tırtıklı bir yapıya sahiptir ve bu sebeple tırtıklı para çiçeği olarak adlandırılmıştır. Yaprakları genellikle kırmızı renktedir ayrıca yaprakları delikli görünüme sahiptir.
- Crassula Capitella: Yaprakları yeşil ya da kırmızı renkte olabilir ve rozet şeklinde büyürler. Ayrıca yaprak uçları kırmızı veya mor renkte olabilir. Türkiye’de toplu para çiçeği olarak bilinir.
- Crassula Ovata ‘Hobbit’: Bu tür, tipik para çiçeğine benzer, ancak daha kalın ve geri kıvrık yapraklara sahiptir. Bodur diyebileceğimiz görünümü sebebiyle hobbit para çiçeği olarak adlandırılmıştır.
Para Çiçeği Şans Getirir mi? Özelliği Nedir?
Para çiçeği genel olarak şans getiren bir bitki olarak kabul edilir. Kökeni Doğu Asya’ya dayanan bu inanç Çin, Japonya ve Tayvan gibi ülkelerde yaygındır. Doğu mistisizminin son yıllarda gördüğü rağbet sebebiyle para çiçeğinin şans getirdiği inanışı da dünyanın türlü yerlerine yayılmıştır. Para çiçeği günümüzde şans ve bolluk sembolü olarak kabul edilmektedir.
- Maddi bolluk: Adından anlaşılacağı üzere para çiçeği zenginlik ve bollukla ilişkilendirilir. Para çiçeğine sahip olmanın eve bereket getireceği inanışı yaygındır. Bu yüzden iş yerlerinde de sıklıkla tercih edilir.
- Başarı: Kariyerde başarı getireceğine inanılır. Özelikle ticari işlerde kazancın artacağı düşünülür.
- Nazarı savma: Aynı zamanda para çiçeğinin nazarı savdığına da inananlar vardır.
- Uğur ve şans: Para çiçeğinin uğurlu bir çiçek olduğuna inanılır. Para çiçeğine sahip olanlar ona iyi baktıkları müddetçe şans ve uğurla aydınlanırlar bu durum maddi kazançlarına da yansır.
Bu özellikler nesnel değildir ve yalnızca inanışların ürünüdür. Para çiçeği mekanın hava kalitesini artırma, estetik haz ve mekanı güzelleştirmesi sebebiyle psikolojik olumlu etkileme gibi nesnel pozitif etkilere de sahiptir. Ayrıca kişilerin inanışlar doğrultusunda kendilerini şanslı hissetmeleri de hayatlarında ve işlerinde olumlu etkiler yaratır. Bu yönden para çiçeğinin de kendini gerçekleştirecek kehanetlere sahip olduğunu söylemek yerinde olabilir.
Para Çiçeğinin Dikimi Nasıl Yapılır?
Para çiçeğinin dikimi oldukça basittir. Aşağıda sıraladığımız önerileri takip ederek siz de para çiçeğinizi dikebilirsiniz.
Saksı: Suyu daha kolay boşaltabilen yani iyi drenaj sağlayan bir saksı seçmelisiniz. Çünkü tüm kaktüs ve sukulentler gibi para çiçeği de fazla nemli kalan toprak sevmez.
Toprak seçimi: Sukulentlere uygun olarak satılan toprakları tercih edin. Bu topraklar hem iyi drenaj sağlar hem de gerekli besin içeriğine sahiptir. Hazır bir karışım almak istemezseniz bahçe toprağını kum ya da perlit gibi malzemelerle karıştırabilirsiniz.
Dikim: Eğer köklü bir para çiçeği dikecekseniz öncelikle saksının altına seramik parçası ya da çakıl taşı gibi ürünler koymalısınız daha sonra elinizdeki para çiçeğini saksının içinde tutarak etrafını toprakla doldurun. Bu sayede kökü toprak içinde ve gövdeyi toprak üstünde olacak şekilde saksıya yerleştirin. Hafif baskılarla toprağı sıkıştırmanız yeterlidir.
Eğer köklü bir para çiçeği alamıyorsanız veya kendi üretecekseniz, kök kesimiyle dikim yapabilirsiniz. Bunun için sağlıklı bir dal veya yaprak kesimi alın. Kesim için keskin ve temiz bir bıçak veya makas kullanın. Yaprakları köklenme için kullanmadan önce kesimi birkaç gün kurumaya bırakın. Daha sonra kesimi toprağa hafifçe bastırarak yerleştirin ve sulayın. Yaklaşık 1-2 hafta içinde köklenecektir.
Para Çiçeği Saksısı Nasıl Olmalı?
Para çiçeği için uygun saksı özellikleri şunlardır:
- Saksı Boyutu: Bitkinin kök sisteminin rahatça yerleşebileceği bir saksı seçmelisiniz. Dar bir saksı seçmeniz halinde kökler sıkışır ve bitkiniz ölebilir. Genç bir bitki için küçük bir saksı seçebilir ve bitki büyüdükçe daha büyük bir saksıya aktarabilirsiniz. Yaklaşık 5-7 cm (2-3 inç) genişlikte ve 10-15 cm (4-6 inç) derinlikte bir saksı, genç bir para çiçeği için uygun olacaktır. En baştan büyük bir saksı almanızın da sakıncası yoktur.
- Taban Delikleri: Saksının altında drenaj delikleri olmalıdır. Para çiçeği kaktüs ailesinden bir bitki olduğu için suyu fazla ve aşırı sulama halinde kökün çürümesi gerçekleşebilir. Drenaj delikleri, fazla suyun saksıdan kolayca boşalmasına yardımcı olur ve toprağın doğru nem oranına sahip olmasını sağlar.
- Malzeme: Seramik gibi toprak materyale sahip saksılar, suyun daha hızlı buharlaşmasını sağlar bu sayede köklerin çürüme riskini de azaltır. Plastik saksılar da elbette kullanılabilir, ancak tabanında drenaj deliklerinin varlığına dikkat etmek önemlidir.
- Saksı Şekli: Para çiçeği, genellikle dışa doğru büyüyen bir kök sistemi geliştirir. Bu nedenle, yuvarlak veya geniş ağızlı bir saksı tercih edilmelidir. Köklere yeterli alan ve yer sunmaya dikkat edin. Bu sayede kökler sıkışmayacak bitki daha uzun ömürlü olacaktır.
Para Çiçeğine Nasıl Bakılır?
Para çiçeği bakımı için uygulamanız gerekenler aşağıda yer almaktadır:
- Işık: Unutmayın ki bu bitki kurak ve ekvatora yakında bölgelerde var olan bir bitkidir. Bu sebeple sizden beklentisi onu parlak, ışık alan bir yere yerleştirmenizdir. Doğrudan güneş ışığı alan bir pencere kenarı veya aydınlık bir oda tercih edin. Özellikle kış aylarında güneş ışığı alabilecek bir konuma yerleştirmeniz para çiçeği için hayatidir. Ancak, aşırı sıcak güneş ışığından koruyarak yaprak yanıklarını önlemek için doğrudan öğle güneşinden kaçınabilirsiniz. Yani ışık alan fakat direkt güneş ışınına maruz kalmaya bir konumu tercih edin.
- Sulama: Para çiçeği, sulama açısından kolaylık sağlayan bir bitkidir.Kendisi su depoladığından sık sulama istemez. Eğer toprağın üst katmanı kuruduysa çok bol olmayan bir sulama yapmanız yeterlidir. Fakat burada da saksı drenajı önemlidir, fazla sulama yapmanız riskine karşı ve toprağın gerekenden uzun süre nemli kalma riskine karşı drenajndelikleri önemldir. Unutmayın aşırı sulama her sukulent gibi para çiçeğini de çürütür.
- Toprak ve Gübreleme: Sukulentler için özel olarak formüle edilmiş bir toprak karışımı kullanın. Toprak, iyi drenajlı ya da iri taneli ve hafif olmalıdır.Bu bitkide toprağın gübreleme ihtiyacı yoktur. İlkbahar ve yaz aylarında, sulama sırasında seyreltilmiş bir sukulent gübresi kullanmak bitkinin besin ihtiyacını karşılar.
- Gereken Sıcaklık: Para çiçeği, ılıman sıcaklık koşullarında en iyi şekilde gelişir. Ortalama oda sıcaklığı, genellikle bitkinin büyümesi için uygun olacaktır. Soğuk kış aylarında, bitkinizi soğuktan korumak için iç mekana almalısınız.
- Budama-Ayıklama: Para çiçeği genellikle budama gerektirmez, ancak zaman zaman kurumuş veya zarar görmüş yaprakları çıkarabilirsiniz. Ayrıca, bitkinin şeklini istediğiniz gibi korumak için gerektiğinde hafifçe budama yapabilirsiniz.
- Üreme: Para çiçeğini çoğaltmak için yaprak veya gövde kesimleri kullanabilirsiniz. Kesimleri toprağa gömerek kolayca köklendirilebilir ve yeni bitkiler elde edebilirsiniz.
- Toz Alma: Yaprakları üzerinde biriken tozları düzenli olarak temizlemek için hafifçe silin veya bitkiyi duş altına alarak yapraklarını temizleyin. Temiz yapraklar, bitkinin fotosentez yapmasına yardımcı olur.
Para Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Para çiçeği, çoğaltılması oldukça kolay olan bir bitkidir. Para çiçeğini çoğaltmak için yaprak veya gövde kesimleri kullanmanız yeterlidir.
- Kesim: Sağlıklı bir para çiçeği bulun ve köklenecek bir yaprak ya da gövdeden bir parça alın.Keskin ve temiz bir bıçak tercih etmeniz hem kesim aldığınız bitkiyi yıpratmamak hem de para çiçeğini sağlıklı elde etmek için önemlidir. Eğer gövde kesimi alıyorsanız ana gövdeyle kesim noktanız arasında 5-10 cm mesafe bırakın. Daha sonra aldığınız parçayı 24-48 saat aralığında dinlendirin ve kurumaya bırakın bu sayede çürümesini engellersiniz.
- Köklenme: Elde ettiğiniz ve kuruyan parçanın en az yarısı toprağın içinde olacak şekilde toprağa gömün. Toprağınız yukarıda bahsettiğimiz sukulent tipi toprak olmalıdır.
- Sulama: Yaprağı-gövdeyi sulayın ve toprağı nemli tutun. Ancak, aşırı sulama yapmayın çünkü elinizdeki para çiçeğinin çürümemesi önemlidir.
- Köklenme Süreci: Yaprak veya gövde kesimi, birkaç hafta içinde köklenmeye başlayacaktır. Bu süre içinde nemli bir ortamda ve parlak ışık alan bir yerde bulundurun. Köklerin oluştuğunu gördüğünüzde, yeni bitki daha sağlam bir şekilde büyümeye başlayacaktır.
- Yeni Bitkiyi Ayrılma: Yeni bitkinin kökleri yeterince geliştiğinde, ana bitkiden ayrılabilir. Dikkatlice kökleri koruyarak, yeni bitkiyi ana bitkiden ayırın.
- Yeni Bitkinin Dikimi: Yeni bitkiyi uygun boyutlarda ve drenajlı bir saksıya yukarıda sıraladığımız şekilde dikin. İlk birkaç hafta dikkatli sulama yaparak ve parlak ışıkta tutarak köklenmeyi teşvik edin. Aşırı sulamanın ve direk güneş ışının riskli olduğunu bir kez daha hatırlatmak isteriz.
Para Çiçeği Nasıl Ortamı Sever?
Para çiçeği için ideal ortam ve koşullar:
- Işık: Para çiçeği parlak ışığı sever. Doğrudan güneş ışığı alan bir pencere kenarı veya aydınlık bir oda idealdir. Özellikle kış aylarında güneş ışığı alabilecek bir konuma yerleştirmek önemlidir. Ancak, aşırı sıcak güneş ışığından koruyarak yaprak yanıklarını önlemek için doğrudan öğle güneşinden kaçının.
- Sıcaklık: Para çiçeği, ılıman sıcaklık koşullarında en iyi şekilde gelişir. Ortalama oda sıcaklığı, genellikle bitkinin büyümesi için uygun olacaktır. Düşük sıcaklıklara dayanıklıdır, ancak dona karşı hassastır bu nedenle soğuk kış aylarında dışarıda bırakmamak önemlidir.
- Sulama: Para çiçeği, sulama açısından ılımlı bir bitkidir. Toprağın üst katmanı kuruduğunda sulama yapmak yeterli olacaktır. Aşırı sulama, kök çürümesine neden olabilir, bu nedenle su birikintisi oluşmasına izin vermemeye özen gösterin. Yaz mevsiminde daha sık sulama yapılması gerekirken, kış mevsimde sulama miktarını azaltılabilir.
- Toprak ve Gübreleme: Sukulentler için uygun bir toprak karışımı kullanmalısınız. İri taneli, suyu nazaran daha az tutan bir toprak iyi olacaktır. İlkbahar yaz aylarında mineralin artması için suda arıtarak gübreleme yapabilirsiniz.
- Nem: Para çiçeği, düşük nem seviyelerinde tutulması gereken bitkilerden biridir. Özellikle toprağındaki yüksek nem oranı çürümesine sebep olabilir. Havadaki neme genellikle dayanıklıdır.
- Havalandırma: İyi havalandırılan bir ortam, para çiçeğinin sağlığı için önemlidir. Durgun havada kök çürümesi riski artabilir, bu nedenle odanızı düzenli olarak havalandırın.
- Çevre: Para çiçeği, kuru ve tozlu bir ortamda da iyi gelişebilir. Tozlu yaprakları düzenli olarak silmek veya bitkiyi duş altına alarak temizlemek faydalı olacaktır.
Para Çiçeği Evin Neresinde Durmalıdır?
Para çiçeği ışık seven bir bitkidir. Ancak özellikle yaz aylarında direk güneş ışığından korunmalıdır çünkü çok sıcak ve yoğun güneş bitkinin yapraklarını yakabilir. Evdeki doğu veya batıya bakan bir pencere önü, para çiçeği için ideal bir konumdur. Sabah veya akşam güneşi, bitkinin büyümesini ve çiçek açmasını sağlar. Ayrıca Para çiçeği ılıman sıcaklık koşullarını tercih eder. Genellikle 18-24°C arasında tutulmalıdır. Kış aylarında dondan ve soğuktan, yaz aylarında aşırı sıcak ve güneş ışığından korunmalıdır. Para çiçeği için hafif bir hava dolaşımı uygun olur ama fazla rüzgara maruz kalmamlıdır.
Para Çiçeğinin Faydaları Nelerdir?
- Havayı temizler: Para çiçeği, havadaki zararlı maddeleri emerek ve havayı temizleyerek iç mekanın hava kalitesini artırır. Bitkinin yaprakları, formaldehit gibi ev içinde bulunan kimyasalları filtreleyebilir.
- Stresi azaltır Bitkilerin bakımı ve doğal yaşamı gözlemleme, stres ve anksiyete düzeylerini azaltmada yardımcı olur. Para çiçeğinin bakımı rahatlama ve huzur hissi gibi etkiler yaratır.
- Mekanı güzelleştirir: Para çiçeği, estetik açıdan hoş bir bitkidir ve ev dekorasyonunda şık bir unsur olarak kullanılabilir. Böylece, evinize doğal bir güzellik katabilir.
- Zenginliği simgeler:Özellikle Uzak Doğu kültüründe, para çiçeğinin zenginlik ve şans getirdiğine inanılır.Evde ya da iş yerinde para çiçeği bulundurmak şans ve bereket getirebilir.
- Kolay bakılır: Para çiçeği, bakımı kolay bir bitkidir. Çok fazla dikkat gerektirmez ve kuraklığa dayanabilir.